The First Snow in Chelm

An excerpt from Yidishe kinder beys

In this story, a beautiful snowfall has covered Chelm, the town famous in Jewish folklore for its נאַרישע (foolish) inhabitants. The townspeople love the snow, and they want to keep it pristine. What solution will the "Wise" Men of Chelm come up with to avoid walking on the freshly-fallen snow? Before reading this retelling from Yidishe kinder beys, examine the following image for some weather-specific vocabulary that appears in the story.   

seasons in Yiddish

Pre-reading question: Is there a season or kind of weather that you look forward to for weeks or months?

af voser sezon vart ir?

  • ikh vart afn ershtn shney fun vinter
  • ikh vart afn friling-regn
  • ikh vart af di vareme teg fun zumer
  • ikh vart af di royte bletlekh fun harbst

    • אױף װאָסער סעזאָן װאַרט איר?

  • איך װאַרט אױפֿן ערשטן שנײ פֿון װינטער
  • איך װאַרט אױפֿן פֿרילינג־רעגן
  • איך װאַרט אױף די װאַרעמע טעג פֿון זומער
  • איך װאַרט אױף די רױטע בלעטלעך פֿון האַרבסט
    • Use your keyboard or the one on-screen to fill in the blanks, then click the "check answers" button to see how you did. Items highlighted green are correct. Items highlighted orange are incorrect. Items highlighted blue are correct, though misspelled.

    די נאַרישע מענטשן פֿון כעלעם


    The story is in the past tense! As you read, fill in the blanks with the missing participles from the list below. Use each participle once

    געװאַרט   באַשלאָסן   געװען   געקומען   געטראַכט   געזאָגט   געהײסן   

     

    עס איז אַ שטאָט פֿון נאַרישע מענטשן. די שטאָט האָט כעלעם.

    די כעלעמער ייִִדן האָבן זײער ליב געהאַט דעם װינטער. דער שנײ דעקט צו די הײַזער און די גאַסן. זײ װערן רײן, װײַס, און גאַנץ כעלעם איז זײער שײן.

    די כעלעמער האָבן דעם גאַנצן האַרבסט אױפֿן װינטער און אױפֿן ערשטן שנײ. זײ האָבן געװאַרט און געװאַרט ביז דער שנײ איז .

    די כעלעמער זײַנען געװען זײער צופֿרידן. עס איז זײ געװען אַ שאָד צו גײן איבערן װײַסן שנײ מיט די פֿיס.  האָבן די כעלעמער : װאָס טוט מען אַז מען זאָל ניט דאַרפֿן גײן איבערן שנײ מיט די פֿיס?

    האָבן זײ געטראַכט און געטראַכט, ביז זײ האָבן געזאָגט׃
    —  זאָל נאָר אײן מענטש גײן איבער די גאַסן און רופֿן: „קײנער זאָל ניט אַרױס פֿון שטוב.“

    האָט אײנער אַ כעלעמער ׃
    —  אָבער דער װאָס װעט גײן איבער די גאַסן װעט דאָך גײן איבערן שנײ.

    װאָס טוט מען? האָבן די כעלעמער װידער געטראַכט און געטראַכט און האָבן ׃

    —  דער װאָס װעט רופֿן מע זאָל ניט אַרױס פֿון שטוב — זאָל ניט גײן. פֿיר מענטשן זאָלן אים טראָגן [אױף אַ טיש]!

     

    Post-reading questions

    1. װי האָט געהײסן די שטאָט מיט נאַרישע מענטשן?

    2. װאָס האָבן די כעלעמער ליב געהאַט?

    3. װאָס איז זײ געװען אַ שאָד?

    4. װאָס האָבן די כעלעמער באַשלאָסן?

    5. די אידעע אַרבעט? פֿאַר װאָס אָדער פֿאַר װאָס נישט? 

     


     

    di narishe mentshn fun khelem


    The story is in the past tense! As you read, fill in the blanks with the missing participles from the list below. Use each participle once:

    gevart      bashlosn      geven      gekumen      getrakht         gezogt      geheysn   


    es iz a shtot fun narishe mentshn. di shtot hot khelem.

    di khelemer yidn hobn zeyer lib gehat dem vinter. der shney dekt tsu di hayzer un di gasn. zey vern reyn, vays, un gants khelem iz zeyer sheyn.

    di khelemer hobn dem gantsn harbst  afn vinter un afn ershtn shney. zey hobn gevart un gevart biz der shney iz .

    di khelemer zaynen geven zeyer tsufridn. es iz zey geven a shod tsu geyn ibern vaysn shney mit di fis. hobn di khelemer : vos tut men az men zol nit darfn geyn ibern shney mit di fis?

    hobn zey getrakht un getrakht, biz zey hobn gezogt:
    —  zol nor eyn mentsh geyn iber di gasn un rufn: “keyner zol nit aroys fun shtub.”

    hot eyner a khelemer :
    —  ober der vos vet geyn iber di gasn vet dokh geyn ibern shney.

    vos tut men? hobn di khelemer vider getrakht un getrakht un hobn :
    —  der vos vet rufn me zol nit aroys fun shtub —  zol nit geyn. fir mentshn zoln im trogn [af a tish]! 

     

    Post-reading questions:

    1. vi hot geheysn di shtot mit narishe mentshn?

    2. vos hobn di khelemer lib gehat?

    3. vos iz zey geven a shod?

    4. vos hobn di khelemer bashlosn?

    5. di idee arbet? far vos oder far vos nisht?

    In order to see the answer key, use your mouse to highlight the area immediately below:

    1. די שטאָט האָט געהײסן כעלעם.
    2. די כעלעמער ייִדן האָבן זײער ליב געהאַט דעם װינטער און שנײ.
    3. עס איז זײ געװען אַ שאָד צו גײן איבערן שנײ מיט די פֿיס.
    4. זײ האָבן באַשלאָסן אַז אײן מענטש זאָל רופֿן אַז קײנער זאָל נישט אַרױס פֿון שטוב און פֿיר מענטשן זאָלן אים טראָגן.
    5. די אידעע אַרבעט נישט װײַל די פֿיר מענטשן װאָס טראָגן דעם טיש גײען איבערן שנײ מיט די פֿיס!
    1. di shtot hot geheysn khelem.
    2. di khelemer hobn zeyer lib gehat dem vinter un shney.
    3. es iz zey geven a shod tsu geyn ibern shney mit di fis.
    4. zey hobn bashlosn az eyn mentsh zol rufn az keyner zol nisht aroys fun shtub un fir mentshn zoln im trogn.
    5. di idee arbet nisht vayl di fir mentshn vos trogn dem tish geyen ibern shney mit di fis!

     

    Adapted by Sonia Bloom. Read this passage and more in Yidishe kinder beys accessible through the Yiddish Book Center's Steven Spielberg Digital Yiddish Library.

    Artwork depicting the seasons by Alexander Vaisman and Shura Vaisman. Image appears on page 506 in the Yiddish Book Center's textbook In eynem by Asya Vaisman Schulman and Jordan Brown, with Mikhl Yashinsky. Learn more about the book here.

    Header image from Mayn bukh by Deborah Tarant. See the full book through the Yiddish Book Center's Steven Spielberg Digital Yiddish Library.